Romatolojik Rehabilitasyon

​

                Hareket sistemini tutan hastalıklar “Romatizmal Hastalık’ veya kısaca “Romatizma “ olarak adlandırılır. Bu başlık altında başta eklemler olmak üzere, kaslar, tendonlar, kemikler, eklem bağları ve omurga gibi günlük yaşantımızla ilgili tüm hareketleri yapmamıza olanak sağlayan doku ve organlarımızı etkileyen ağrılı hastalıklar anlaşılmalıdır. Ancak genel anlamıyla romatizma deyince akla öncelikle eklem hastalıkları gelir. Eklem romatizmaları sayıca çok fazla ve çeşitlidir. Yaklaşık 300 kadar romatizmal hastalık olduğunu söyleyebiliriz. Bunların her birinin tanı ve tedavi yöntemleri farklı olmakla birlikte hepsi için geçerli bir takım genel prensiplerden söz etmek mümkündür.

                Romatolojik hastalıklar, tedavilerinde son zamanlarda çok etkili ilaçlar kullanılmaya başlanmış ve yeni cerrahi yöntemler geliştirilmiş olmasına rağmen; fonksiyon kaybı sonucunda engelliliğe neden olan durumların başında gelmektedir. Romatizmal hastalıkların rehabilitasyonunda özürlülüğün önlenmesi, hastanın fonksiyonel durumunun korunması ya da daha iyi hale getirilmesi ve böylece hastanın yaşam kalitesinin artırılması hedeflenir.Bu nedenle tıbbi tedavinin yanı sıra rehabilitasyon uygulamalarının mümkün olduğunca erken başlanması ve tıbbi tedaviyle birlikte yürütülmesi hastanın yararınadır.

               Rehabilitasyon, kişinin doğuştan veya sonradan meydana gelen bir nedenle oluşan kalıcı veya geçici yetersizliklerine bağlı olarak kaybettiği veya kısıtlandığı fonksiyonel kapasitesinin belirlenerek; fiziksel, ruhsal, sosyal mesleki, ve eğitsel açıdan en üst düzeye çıkarmayı hedefleyen çalışmaların bütünüdür. 

 

Romatizmal hastalıkları:

1. İltihaplı romatizmalar

2. Kuru (Dejeneratif) romatizmalar olarak iki büyük gruba ayırmak mümkündür.

 

              İltihaplı romatizmalar, her yaşta görülebilen ve eklemlerde ağrı, şişlik, kızarıklık ve hareket kısıtlılığı ile birlikte olan hastalıklardır.İltihaplı romatizmalar içinde en önemlisi daha çok 30-40 yaş dolayındaki kadınlarda görülen ve giderek ilerleyen Romatoid Artrit’tir. Bu hastalık genellikle el ve ayaktaki parmak eklemlerinden başlar, giderek diğer eklemlere yayılır ve günlük yaşantıyı zorlaştırır. İkinci önemli hastalık ise daha çok erkeklerde görülen ve omurgayı tutan Ankilozan Spondilit’tir. 20-25 yaş dolayında ortaya çıkar, başlangıç belirtileri bel fıtığına benzer, hastalık giderek ilerler ve sonraki yıllarda bel- boyun bölgesindeki omurganın kireçlenmesine neden olur.

             Romatizmal hastalık hangi türden olursa olsun, ilk yakınmalar ortaya çıktığı andan itibaren tanıyı koyup tedaviye başlamak gerekir. Tedavide geç kalınan vakalarda eklemlerde şekil bozuklukları ve hareket bozuklukları gelişir, bu durum tedaviye daha da güçleştirir. Bu tip hastalıkların kesin nedeni bilinmediğinden tedavilerinde de bazı zorluklar vardır. Ancak son yıllarda tıptaki gelişmeler paralelinde çok yeni tedavi yöntemleri ve ilaçlar çıkmış, kullanılmaya başlanmıştır. Bu nedenle en önemli husus hastanın uzman bir hekim tarafından ayrıntılı olarak incelenmesi ve uygulanacak tedavi programının belirlenmesidir.

 

Fizik Tedavinin Amacı

• Ağrı ve hareket kısıtlılıklarını gidermek,

• Eklem hareketlerini geliştirmek

• Kasları güçlendirmek

• Genel durumu iyileştirmek

• Yaşam kalitesini artırmak

• Vücut ağırlığı fazla olan kişilerin kilo vermesini ve kaslarının güçlenmesini sağlamak

 

              İltihabi olmayan romatizmal hastalıklar ise daha çok görülür. Orta ve ileri yaşlı hastalar arasında en yaygın olanı tıpta “Osteoartrit” veya “Artroz” olarak adlandırılan ve halk arasında “kireçlenme” olarak bilinen eklem rahatsızlığıdır. Artroz kalça, diz, ayak bileği, omuz gibi büyük eklemlerin yanı sıra el parmakları gibi küçük eklemlerde de olabilir. Kadınlarda erkeklere göre daha fazladır. Hastalığın asıl nedeni eklem kıkırdağının zamanla incelmesi, aşınması ve sonunda yırtılmasıdır. Buna bağlı olarak ağrı ve hareket zorlukları ortaya çıkar. Şişman ve diyabetli kişilerde, ağır işlerde çalışanlarda , sistemik hasatlığı olanlarda daha sık görülür. En önemli belirtisi ağrı olmakla beraber, ağrının şiddeti iltihaplı romatizmalardaki kadar yoğun değildir.

              Bu gibi rahatsızlıklar olması durumunda ilk yapılacak iş uzman bir hekime danışmaktır. Gerekli tetkikler yapıldıktan sonra tedavi planlanır. Artroz tedavisinde ilaçlardan ziyade fizik tedavi ve rehabilitasyonun önemi daha fazladır. Ağrıyı azaltmak için basit ağrı kesiciler kullanılabilir.

              Bu tedavilerin hastaların büyük çoğunluğunda şikayetlerin giderilmesinde yeterli olur. Son zamanlarda eklem içine yapılan ve eklem kıkırdağını güçlendiren enjeksiyon tedavileri de yaygınlık kazanmıştır. Tedavide en önemli husus eklemin daha fazla aşınmasını engellemek için zorlamalardan kaçınmak, her gün düzenli egzersiz ve yürüyüş yapmak, uzman bir hekimin gözetiminde tedavi gereklerini uygulamaktır.