top of page

Kardiyopulmıner Rehabilitasyon

 

PULMONER REHABÄ°LÄ°TASYON NEDÄ°R?

              Pulmoner rehabilitasyon; uzun süreli solunum hastalığı olanlar  için uygulanan bir programdır. Uzun süreli akciÄŸer, solunum probleminiz olduÄŸunda, nefes darlığı hissetmeksizin hareket  etmeniz veya normal günlük aktivitelerinizi yapmanız güçleÅŸir. Çok kolay yorulduÄŸunuzu ve sıklıkla tükendiÄŸinizi hissedersiniz. Pulmoner rehabilitasyon nefes darlığınızla baÅŸa çıkabilmeyi, aynı  zamanda daha güçlü ve saÄŸlıklı hissetmenizi saÄŸlar. Nefessizlik hissi çok korkutucu olabilir; bu da nefes darlığının kötüleÅŸmesine neden olabilir. Bunu önlemek için birçok kiÅŸi daha az hareket eder. Oysa bu çözüm deÄŸildir. HareketliliÄŸin kısıtlanması sizi güçsüz, yorgun ve daha fazla nefes darlığı ile  karşı karşıya bırakır. Pulmoner Rehabilitasyon bu kısır döngünün kırılmasında size yardımcı olacaktır.

 

PULMONER REHABÄ°LÄ°TASYON NELERÄ° Ä°ÇERÄ°R?

              Pulmoner rehabilitasyon programında aÅŸağıdaki baÅŸlıklar ve uygulamalar yer alır.

  • KiÅŸiye özel egzersiz programı.

  • AkciÄŸer saÄŸlığı, hastalıkları ve tedavileri ile ilgili hasta ve aile eÄŸitimi

  • Nefes darlığı ile baÅŸ edebilme yöntemleri.

  • Beslenme danışmanlığı, tedavisi.

  •   Destekleyici, arkadaÅŸça ortam

 

PULMONER REHABÄ°LÄ°TASYONUN HEDEFLERÄ° NELERDÄ°R?

               Konusunda eÄŸitimli, deneyimli hekimler, fizyoterapistler,hemÅŸireler, diyetisyenler, sosyal hizmet uzmanları ve psikologlar bir ekip olarak birlikte hastalığınızla baÅŸa çıkmanızı saÄŸlayacaklardır.

Bu amaca yönelik pulmoner rehabilitasyonun özel hedefleri:

  • Solunum problemlerinizden kaynaklanan yakınmalarınızı ve geliÅŸebilecek olumsuzlukları önlemek ve azaltmak,

  • Günlük yaÅŸam aktivitelerinizi yapabilir hale gelmenizde yardımcı olmak,

  • Fiziksel kapasitenizi iyileÅŸtirmek ve egzersiz kapasitenizi artırmak,

  • Hastalığınız ile ilgili endiÅŸe ve korkularınızla baÅŸa çıkmanıza yardımcı olmak,

  •   Hastane baÅŸvurularını ve yatış gerekliliÄŸini azaltmaktır.

 

PULMONER REHABÄ°LÄ°TASYON PROGRAMLARINA KÄ°MLER BAÅžVURABÄ°LÄ°R?

              Pulmoner rehabilitasyon programlarına;

  • Kronik obstrüktif akciÄŸer hastalığı (KOAH),

  • Astım,

  • BronÅŸektazi,

  • Kistik fibrozis,

  • GöÄŸüs kafesi hastalıkları,

  • Solunum problemi yaratan sinir-kas hastalıkları,

  • AkciÄŸeri etkileyen baÄŸ dokusu hastalıkları,

  • AkciÄŸer nakli bekleyen veya akciÄŸer cerrahisi öncesi ve sonrası solunum problemleri olan hastalar baÅŸvurabilir.

            Program nefes darlığı nedeni ile yaÅŸam kalitesi ve fiziksel kapasitesi bozulan, hastalığı hakkında bilgi edinme ihtiyacı olup, hastalığın yarattığı kısıtlamalarla baÅŸ etmeyi öÄŸrenmesi gereken hastalara yöneliktir.

 

PULMONER REHABÄ°LÄ°TASYON PROGRAMINA NASIL ULAÅžILABÄ°LÄ°R?

           Ä°lk adım en yakın pulmoner rehabilitasyon programı uygulayan merkeze ulaÅŸmaktır. Bunun için aile hekimi veya saÄŸlık kuruluÅŸundan pulmoner  rehabilitasyon programı olan merkezler öÄŸrenilebilir.

 

PULMONER REHABÄ°LÄ°TASYON PROGRAMLARININ ÖZELLÄ°KLERÄ° NELERDÄ°R?

          Pulmoner rehabilitasyon programları; hastanede yatarak,ayaktan ve evde uygulanabilen; uygulama merkezlerinin olanak ve özelliklerine göre süresi ve içeriÄŸi deÄŸiÅŸebilen programlardır.

Ulaşım ve saÄŸlık güvencesi kapsamı için ilgili merkezle iletiÅŸim kurulmalıdır.

 

PULMONER REHABÄ°LÄ°TASYON NASIL YARAR SAÄžLAR?

a.Fiziksel aktiviteyi artırmak niçin önemli?

            Egzersiz, pulmoner rehabilitasyon programlarının en önemli bölümüdür. Egzersiz kalp ve akciÄŸer fonksiyonlarını iyileÅŸtirir.Kaslarını güçlendirerek, nefes darlığı hissini azaltır.Solunumsal problemleri olanlar nefes darlığı geliÅŸme korkusu nedeniyle, fiziksel aktivitelerini kısıtlarlar. Aktivite kısıtlandığında dayanıklılık ve güç azalır. Pulmoner rehabilitasyon, bireyin kapasitesinin el verdiÄŸi ölçüde aktif olmasına yardımcı olur.Egzersiz eÄŸitimi, pulmoner rehabilitasyon programlarında bireysel ihtiyaca göre birebir veya grup içinde uygulanır.Yürüme, bisiklete binme gibi aerobik egzersizleri ve güçlendirme  egzersizlerini içerir. Ayrıca, solunum egzersizleri, gevÅŸeme ve günlük aktiviteler sırasında enerji kullanma teknikleri ve nefes darlığını azaltma  yöntemleri öÄŸretilir.

b. Hasta ve ailesinin eÄŸitimi niçin önemli?

Hasta ve ailesinin eÄŸitimi, pulmoner rehabilitasyonun diÄŸer  bölümüdür.EÄŸitimin birebir verilediÄŸi gibi,yazılı ve görsel materyal kullanılarak,grup eÄŸitim toplantılarında  da verilir.

 

EÄŸitim programlarının içeriÄŸinde aÅŸağıdaki konu baÅŸlıkları yer alır.

  • AkciÄŸerlerin nasıl çalıştığı,

  • Hastalıklar ile ilgili bilgilendirme,

  • Tedavi, ilaçların etkileri ve yan etkileri, inhaler kullanma   teknikleri,yardımcı solunum cihazlarının kullanımı ve kendine bakım,

  • Oksijen kullanımı koÅŸulları ve nasıl kullanılacağı,

  • Solunum teknikleri,

  • Egzersizin önemi,

  • Solunum problemleri (nefes darlığı, öksürme, balgam çıkarma)ile baÅŸ edebilme yöntemleri,

​

  c.Hastalığın getirdiÄŸi kısıtlamalarla nasıl baÅŸa çıkılabilir?

            Hastalık nedeniyle günlük yaÅŸantı sırasında, huzursuzluk ve kaygı duyulabilir. Bu duygular nefes darlığını artırabilir. Uzun süreli solunum hastalığı olanlarda, depresyon sık rastlanan bir durumdur. Bu konuda danışmanlık hizmeti almak, hastalıkla baÅŸa çıkmada hem hastaya hem de ailesine yardımcı olacaktır.Pulmoner rehabilitasyon programlarında, stresle ve hastalıkla baÅŸ edebilme ve gevÅŸeme teknikleri öÄŸretilmektedir.

  d.  Beslenme alışkanlığı neden önemli? Sorunlar nasıl çözülebilir?

           Uzun süreli solunum hastalığı kilo kontrolü ve beslenme ile ilgili sorunlara yol açabilir. Nefes darlığı, dengeli beslenmeyi engelleyebilir. Yiyeceklerin miktarı, tipi ve öÄŸün zamanlaması,nefes darlığının artmasına neden olabilir. Pulmoner rehabilitasyon ekibinde yer alan bir diyetisyen, saÄŸlıklı beslenme, doÄŸru gıda  seçimi ve hazırlanması ile ilgili hastayı bilgilendirir.Beslenme yetersizliÄŸi, yutma güçlüÄŸü, kilo kaybı ve ÅŸiÅŸmanlık sorunu olan kiÅŸilerde, danışmanlık ve bireysel yaklaşım sunulur.

 

PULMONER REHABÄ°LÄ°TASYON PROGRAMINI TAMAMLADIKTAN SONRA NE YAPILMALIDIR?

              Program süresince öÄŸrenilen ve uygulanan yaklaşımlar, günlük yaÅŸamın bir parçası olmalıdır. Pulmoner rehabilitasyon ekibi tarafından program bitiminde hastaya uzun dönem tedavi planı verilir. Ä°dame tedavi önerilerine uyulmalıdır. Önerilen sıklıkta kontroller için baÅŸvuru unutulmamalıdır.

 

PULMONER REHABÄ°LÄ°TASYON PROGRAMI UYGULAYAN BÄ°R MERKEZE ULAÅžIM Ä°MKÂNI YOKSA NE YAPILMALIDIR?

              Pulmoner rehabilitasyon programına ulaşım imkânı yoksa, hastanın kendi kendine yapabileceÄŸi çok ÅŸey vardır. Öncelikle göÄŸüs hastalıkları uzmanına danışarak yapabilecekleri hakkında bilgi edinir. YaÅŸam kalitesini sigarayı bırakarak, ilaçlarını doÄŸru kullanmayı öÄŸrenerek ve düzenli egzersiz yaparak artırabilir.

Aşağıdaki basit egzersiz programını uygulayarak başlayabilir:

  • En basit ve en önemli egzersiz düzenli yürüyüÅŸ yapmaktır.

  • SaÄŸlıklı bireyler için her gün en az 20 dakika yürüyüÅŸ önerilmektedir.

  • YürüyüÅŸ programları, yürüme süresi ve mesafesini artıracak ÅŸekilde planlanır.

Yürüme süresi aÅŸağıdaki ÅŸekilde ayarlanabilir:

  • Günde 5 dakika yürüyebiliyorsanız  günde en az 2 kez, yapabiliyorsanız 3 kez

  • Günde 5-10 dakika arasında yürüyebiliyorsanız  günde 2 kez

  • Günde 10-15 dakika arasında yürüyebiliyorsanız  en az günde 1 yapabiliyorsanız 3 kez

  • Günde 15-20 dakika arasında yürüyebiliyorsanız  günde 1 kez Yürümeniz önerilir.

 

YÜRÜYÜÅžLERDE YAPILMASI VE YAPILMAMASI GEREKEN ÖNEMLÄ° NOKTALAR

YAPILMASI GEREKEN ÖNEMLÄ° NOKTALAR:

  • Düz bir zemin üzerinde yürünmelidir.

  • Hastanın kısa etkili nefes açıcı ilacı her zaman yanında olmalıdır.

  • Mümkünse sürekli olarak, çok uzun süreli duraklamadan yürünmelidir.

  • Yürüme zamanı yavaÅŸ yavaÅŸ artırılmalıdır.

  • Yürüme süresi, hiç ara vermeden (dinlenme ihtiyacı olmadan)yürünebildiÄŸi zaman artırılmalıdır.

  • EÄŸer hasta oksijen kullanıyorsa; oksijenle birlikte yürümelidir,oksijen kullanımı, kullanılacak oksijen kaynağının seçimi için GöÄŸüs Hastalıkları Uzmanına baÅŸvurmalıdır.

 

YAPILMAMASI GEREKEN ÖNEMLÄ° NOKTALAR:

  • Fazla miktarda yemek yedikten sonra yürünmemelidir.

  • Bir anda aşırı egzersize kalkışılmamalı, tempo yavaÅŸ yavaÅŸ artırılmalıdır.

bottom of page